જીંદગી નું પ્રયોજન શું?
    એક જીંદગી જીવવાની છે.
     જીંદગી ઝીદાદીલી નું બીજું નામ છે.
      જીંદગી જિવંત હોવી જરૂરી છે.
       જીંદગીમાં રાહ તથા રાહી બંને બદલાતા રહે છે.
        જીંદગીમાં દરેક વ્યક્તિ નિશાન છોડતા જાય છે.
         જીંદગી એક પડકાર છે.
          જીંદગી જીવવી એ એક કળા છે.
           જીંદગીમાં નિરાશાને ઢૂંકવા ન દેશો.
            જીંદગી સાદી જીવન હર્યુભર્યુ.
              જીંદગી વ્યવસ્થિત જીવન રળિયામણું.
                જીંદગી  કુદરતનો અણમોલ ઉપહાર.
                  જીંદગી આશાથી ઉભરાતી.
                   જીંદગીમાં અપેક્ષા નહીવત.
                    જીંદગીમાં આપી જાણો.
                      જીંદગીમાં પ્યારનો દોર છુટ્ટો મૂકો.
                       જીંદગીમાં ભૂલોની બાદબાકી કરો.
                        જીંદગીમાં સ્નેહના સરવાળા કરો.
                         જીંદગીમાં વેરભાવના ન રાખો.
                                 આ
                                        જીંદગી જીવવા જેવી ખરી. 

જન્મધરી આ વિશાળ પટ પર
કોઈનું સુખ દુખ પૂછ્યું હતું
દર્દ અને વિયોગને ટાણે
કોઈનું આંસુ લુછ્યું હતું
રે માનવ તારું જીવન કેવુ હતું
સત્ય અને અસત્યની ગુંચમાં
પ્રેમનું પલ્લું ઝુક્યું હતું
વાણી અને વર્તનને વિલાસે
મૌનનું મંદિર ખુલ્યું હતું
રે મનવા તારું જીવન કેવું હતું
પાપ અને પુણ્યને મારગડે
કેડી તેં કોતરાવી હતી
ભાવ અને ભક્તિને સાગરે
નૈયા તેં ઝુકાવી હતી
રે મનવા તારું જીવન કેવું હતું
માન મર્યાદા નો પડદો
નટ બની ચીર્યો હતો
સ્રુષ્ટિના સમરાંગણમાં તું
સ્વાર્થની બાજી ખેલ્યો હતો
રે મનવા તારું જીવન કેવું હતું
કાળજાની કોરમાં કોઈનાં
દિલની વાતો ધરી હતી
અપંગ અને બિમારને ભાળી
નયણે નીર ભર્યું હતું
રે મનવા તારું જીવન કેવું હતું
ધૈર્ય અને ધિરજ ને ધારી
પ્રકાશ તેં ફેલાવ્યો હતો
દિવાદાંડીને આદર્શ માની
લક્ષ્ય તારું તેં સાધ્યું હતું
રે મનવા તારું જીવન કેવું હતું

 મૂઢ મન મૂર્છામાંથી જાગ
       દાઝતાં જ્ઞાન છે આગ

        જ્ઞાન કાંઈ સિમિત નથી
        તેને આરંભ કે અંત નથી

        સાગર કિનારે છિપલાં અનેક
        એકઠાં કર્યા વિધવિધ બારેક

         પુસ્તકોનું ઉછીનુ ગાન
         માની બેઠો તેને જ્ઞાન

         અજ્ઞાનીની મેંઢક જેવી વાણી
         જ્ઞાનીને મુખે ફૂટે સરવાણી

  તારા દર્શનની ઝલકે મારા દિલમાં આનંદ ઉભરાણો
    તારા સાંનિધ્યે શ્રીજી મારા નયનોમાં પ્યાર છલકાણો
    તુજને મળવા આતુરતાથી આવી ઊભી હું નાથદ્વારા
     તારી શોભા હું શું વરણું મારી તુચ્છ વાણી દ્વારા
     તારું સુંદર પુલકિત મુખડું હરી ગયું મારા સાન અને ભાન
     તારા નેણ કટાક્ષે ઘાયલ વિસરી ગઈ હું મધુરું ગાન
     તારી સંગે મુરલીમનોહર મોરપીંછ મસ્તકે લહેરાય
     ઝારી બંટા માખણ મિસરી પાનનાં બીડા શોભિત થાય
     આંગણ લીંપ્યું દીનતાએ સંવર્યું આવો હે ગિરધારી
     મીટ માંડી છે નિરાશ ન કરશો નિરખું વાટ તમારી
     ક્યારે પધારશો ઝિઝક ન કરશો બિરાજો અંતરમાંહી
     હ્રદય સિંહાસન ખાલી પડ્યું છે તારે કાજ મુરારી

કીડી શબ્દ સાંભળતાંજ જ્યાં ત્યાં ચટકા ભરાવા લાગે. ભલા ભાઈ એ
  તો લાલ કીડી. કિંતુ સરળ સ્વભાવની કાળી કીડીને શું કામ વગોવો છો?
  એ તો ડાહીમાની દિકરી જેવી.ખૂબ સંતોષી જરા પણ કોઈને કનડવાનું
   નામ નહીં. જરાક ખાંડ ભાળી નથી કે તેનું કટક દેખા દે. જાણે સરઘસ
   ન નિકળ્યું હોય. સીધી લીટીમાં જાય, જરાપણ વાંકીચુંકી ન જાય.
  પોતાના કામમાં મશગુલ. સંઘ શક્તિનું જ્વલંત ઉદાહરણ પૂરું પાડે.
    તેને ભૂલથી પણ થાપટન દેવાય. બીજીજ પળે તે પ્રભુને પ્યારી થઈ
   જાય. જો તમે કામકાજમાં ચોખ્ખાઈ રાખોતો તે તમને દર્શન ન આપે તેની
   હું બાંહેધરી આપું છું. જો લાલકીડી તમને પ્રેમ દર્શાવે તો વિના તાલિમે
   તમને ભારતનાટ્યમ યા મણિપૂરી આવડી જાય. ચારથી પાંચ લાલકીડી
   તમને તાંડવ ન્રુત્યમાં પારંગત કરવામા સમર્થ બને. એક પળ પણ તમે સ્થિર
   રહી ન શકો. અને જો રહી શ્કો તો લાગી—-બાથરૂમ નહીં ૧૦૦ રૂ.ની શરત.
  હારી જશો. તમે વિચાર કરતાં થઈ જાવકે છેલ્લે ક્યાં બેઠો હતો, બાંકડા પર
   કે ઘાંસ ઉપર? તમારે કોઈ એકાંત જગ્યા શોધી ક્રિકેટના મેદાન જેવા તમારા
   શરીર ઉપર તપાસ આદરો. રખે માનતા તમે જાડા છો. આતો નાની નાજુક
   લાલકીડી સાથે સરખામણી થઈ રહી છે. માઠું ન લગાડશો યા વાંચવાનું બંધ
   પણ ન કરી દેશો. લાલકીડીનિ શોધ જારી રાખો.
    લાલકીડીના ઢગલાં જોવા હોયતો અમેરિકા આવવાનું આ આમંત્રણ સ્વિકાર જો.
   અ ધ ધ ધ હજારોની સંખ્યામાં  તમને ઉનાળામાં ઘરની પાછળ ઘાંસમાં . જોવા
    મળશે. કાળીકીડીની સંઘશક્તિનો નમૂનો છે જ્યારે તે મરેલાં વાંદાને ઘસડી જતી    
    હોય. ઈશ્વરે સર્જેલ સ્રૂષ્ટિમાં દરેક જીવજંતુંમાં અનેરી શક્તિ છૂપાયેલ છે.
   કીડીબાઈની જાનમાં કોઈદી મહાલ્યાં છો? વર્ણન ક્યાંથી શરૂ કરવું.ખાવાપીવાનું    
    જલસાબંધ, નાચગાનનું તો પૂછવુંજ નહીં.મંકોડા સામે બેસીને ફટાણા ગાતાં હોય.
   મચ્છરો ગણગણાટ દ્વારા સંગીતના સૂર રેલાવતાં હોય. ભમરાઓનું મીઠું ગુંજન
    સંભળાતું હોય. નવીનવેલી દુલ્હન કીડીબાઈ ઘુંઘટની આડમાં શરમાતાં હોય અને
    કાળજે હાથ દઈ દિલની ધડકન સંભાળતા હોય. કલ્પના પણ કેટલી આહ્લાદક
    લાગે છે.
      કીડી વિશે લખવા બેઠીને કરોળિયાનું જાળું ગુંથાઈ ગયું. આશા છે તમે તેમાં
   ભરાઈ પડ્યા ન હો. અને જો ભરાઈ પડ્યા હો તો સાચવીને નિકળજો.
   

પ્રભુ તારું ગીત સંભળાયું છે
કર્ણપટે અથડાયું છે
પ્રભુ તારું ગીત સંભળાયું છે
એક કડી કાને પડી છે
શબ્દ બનીને ઉતરી છે પ્રભુ–
બીજ રૂપે ફૂલ્યું ફાલ્યું છે
વ્રુક્ષ બની લહેરાયું છે
બીજમાં અમી છૂપાયું છે
સત્યની ધારે સિંચાયું છે પ્રભુ–
વાયરાની સંગે ઝુમવું છે
મસ્તીમાં મન ભિંજાયું છે
ગીતના તાને ડોલ્યું છે
સૂરમાં તેનાં રેલાવું છે પ્રભુ===
પ્રેમનાં રસમાં પાવન છે
મોરલીનાં નાદે હરખે છે
હ્રદયમાં આસન માંડ્યું
અંગ અંગ પ્રસરાયું છે પ્રભુ—
ગીતમાં જ્યોત છુપાણી છે
ગીતની ગીતામાં ડુબવું છે
જાગીને જોંઉંતો શમણું છે
તારા સાન્નિધ્યે નરવું છે
પ્રભુ તારું ગીત સંભળાયું છે

  જીવવું તારા સાંનિધ્યે શ્રીજી
   આનંદ મંગલ દેનાર શ્રીજી
   શ્રીજી વિનાનું આ જગ ખારું
   શ્રીજી સુમિરને બને સુહાનું
   સહુ સંબધ સ્વાર્થના જગમાં
   તું એક ના કોઈ કામના
   તુજમાં મારું મન પરોવાયે
   જીવન ધન્ય બને સોહાયે
  પ્રેમ સહુનો વધતો ઘટતો
  તારા પ્રેમનો માણ્યો ચટકો
   હરહંમેશ સમાન તે વહેતો
   જીવન હર્યું ભર્યું રાખતો
  એક તમન્ના છે આ દિલમાં
  ઓટન આવે તારી ભક્તિમાં
  રાખજે ક્રુપા તારી અહર્નિશ
   શરણે લેજે હે અવિનાશી     

 ખતમ.
  માનવ સહજ સ્વભાવ છે સામી ભૂલ તો બ્રહ્માથી પણ થાય. કેટલું વિચિત્ર છતાંય સત્ય
 કથન છે. ભૂલોની સજા ફાંસી એ ખૂબ સરળ છે.ક્ષણે ક્ષણે
મરવું,આચરણ યા વાણીનાં પ્રહાર દ્વારા મારવું તેના કરતા એક
ઘા ને બે કટકા.બસ ખેલ વ્યક્તિનો રાઈ જેવડો ગુન્હો પર્વત
જેવો દર્શાવવો.તેનું દિલ, તેનો પ્યાર, તેની ચાહ ને અવગણવા.
સ્વાર્થમાં રચીપચી રહેતી વ્યક્તિ સાનભાન ગુમાવી બેસે છે. જ્યારે
ભાન થાય  આંખ ખૂલે ત્યારે ખૂબ મોડું થઈ ચૂક્યું હોય છે.
  અંતરઆત્મા કદી જૂઠું બોલતો નથી. પીળા ચશ્માં પહેરીએ તો જગત
પીળું દેખાય તે હકીકત છે. નરી આંખે કુદરતનાં સૌંદર્યનું પાન થઈ શકે.
આત્મા પરમાત્માનો અંશ છે, જ્યારે આત્મા દુભાય ત્યારે પરમાત્માને કસક
ઉઠે છે. સ્વાર્થના પડળ માનવીની પિછાણ કરવામાં બાધા રૂપ થાય છે. અને
જીવતાં ન પહેચાની શકવાનો અફસોસ રહી જાય છે. મર્યા પછી તેનાં ગુણગાન
ગાવાનો શો ફાયદો?
  દરેક વ્યક્તિ ને પોતાની ફૂટપટ્ટીથી ન મપાય. તેનાં પગરખાંમાં પગ નાખીએ
ત્યારે ખબર પડે તે ક્યાં ચૂભે છે. રખે ફરિયાદ કરતાં આખો વખત ફિલસૂફી વાળું
જીવન ના જિવાય. હા વાત તદ્દન સાચી છે. રોજરોજ બનતી ઘટના પ્રત્યે સજાગ
રહેવું, તેને નિહાળવી એ મુશ્કેલ કામ નથી.
  નાનું બાળક શીખવા પ્રયત્ન કરે, વડીલ યા શિક્ષક પાસેથી માર્ગદર્શન મેળવે
પછી તે દાદું થઈ જાય. મનવીની આ સ્વભાવ સહજ નિર્બળતા છે. ગરજ મટીને
વૈદ વેરી.
  મન અતી ગહન છે. માનવીનું મન ઈશ્વર કળવામાં અસમર્થ છે તો બે પગાં
માનવનું શું ગજું.તે તેના ગજાં બહારની વાત છે.પ્રયત્નો કરીશું પણ તે હવામાં
બાચકાં ભરવા પૂરવાર થશે.આ જન્મ પ્રુથ્વી પર ભૂલથી નથી મળ્યો. તેમાં
કિરતારનું જરૂર કોઈ પ્રયોજન છે.કીંતુ ભૂલોની પરંપરા ચાલુ રહેવાની. ભૂલો થાય
સુધરે, નવી નવી ભૂલો થાય, એની એ ભૂલ ફરી થાય. તેનાથી જીવનમાં
હલચલ મચે, સમય વહેતો જાય અને વર્તમાનકાળ છાવરી જાય.
  જીવન બને તેટલું સીધું અને સરળ રાખવું. પ્રયત્નો જારી રાખવાં. સરજનહાર
પર શ્રદ્ધા રાખી જીવન જીવવું. સમય આવે તે તમને સહાય કરશે.આંગળી ઝાલશે,
પાટું મારવાને બદલે હૈયાં સરસો ચાંપશે.
  ભૂલ કેવો સુંદર શબ્દ છે. ભૂલ થાય ભૂલી જાવ. યાદ રાખશો તો ફાયદા કરતાં
નુક્શાન ઘણું છે. ભૂલોને યાદ રાખી તેને દોરામાં પરોવી તેની માળા બનાવવી
તેનાં કરતાં તેની બાદબાકી જીવન સુંદર બનાવવામાં કામયાબ થશે.          

એમ.બી.એ. સુધી અભ્યાસ સંપૂર્ણ કરીચૂકેલો પાવન આજે ખૂબ
ખુશ જણાતો હતો. માતાપિતાનું સપનું આજે તેણે પૂરું કર્યું તેનો
ઉમંગ તેના મુખપર છવાઈ ગયો હતો. તે દેખાવડો હતો કિંતુ
પૈસાદારનો વંઠેલ નબીરો ન હતો.લાગણીશીલ, ભાવુક જીવનમાં
કંઈક કરી છૂટવાની તમન્નાવાળો થનગનતો યુવાન. તેને માબાપ
પ્રત્યે ખૂબજ આદર તથા પ્યાર હતો.
પૂજા પાવન પાછળ દિવાની હતી. તેનાં કુંટુંબમા મમ્મા, પાપા,
ભાઈ,ભાભી અને નાનો અસીમ હતાં. પાવનની પસંદગી પર
માતાપિતાએ સંમતિની મહોરમારી દીધી. બંને જણા લગ્નનાં
પવિત્ર બંધનમાં બંધાયા. વહુનાં કુમકુમ પગલાંએ ઘરમાં આનંદનું
સામ્રાજ્ય ફેલાવી દીધું. મધુરજની માણીને વરઘોડિયાં પાછા ફર્યાં.
શરૂ શરૂમાં પૂજા ખૂબ ખુશ જણાતી. પણ ખબર નહીં તેને થ્તું પાવન
સંપૂર્ણપણે મારો નથી. તેના પ્યારમાં તેના સાસુ સસરા ભાગ પડાવે તે
તેને પસંદ ન હતું. સ્વાર્થમાં માણસ આંધળો બને છે ત્યારે વાસ્તવિક્તાં
વિસારે પાડે છે. પૂજા ભૂલીગઈ કે તેના ભઈ અને ભાભી બાળક સાથે
સંયુક્ત કુટંબમાંજ રહે છે.
પાવન બોલતો કાંઈ નહીં પણ પરિસ્થિતીથી વાકેફ જરૂર હતો. પાવનનાં
મા સમઝી ગયાં. ધીરે રહીને પાવનનાં પિતાને સમજાવી ગામનાં ઘરે રહેવા
જવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. હવાફેર થાય અને ઘરનું ઘર સચવાય. પાવનને
આંચકો લાગ્યો. પૂજાના મનમાંતો ખુશીથી ધાણી ફૂટતી હતી. છતાં વ્યવારહાર
ખાતર કહેવા લાગી શામાટે જવું છે? તેનાં અવાજનો બોદો રણકો છૂપો રહી ન
શક્યો. બા તથા બાપુજી ગામ જતા રહ્યાં. પાવન માટે આ ખૂબ દોહ્યલું હતું
છતાં મૌન ધારણ કર્યું.
પૂજા સાંજે નોકરી પરથી આવતી, ખૂબ થાકી જતી. બા હતાં ત્યારે જે તેને
ન સમજાયું તેની હવે ખબર પડી. બહાર રોજ ખાવા જવાથી પૈસા તથા તબિયત
બંન્ને બગડવાનાં તે ન સમજે તેવી નાદાન તે ન હતી. એમાં વળી પૂજાનો પગ
ભારે થયો. પાવન ખૂશીમાં પાગલ થઈ ગયો. તેનાથી બા,બાપુજીને બોલાવવા
માટે કહેવાઈ ગયું. પણ પૂજા કહે હમણાં તેમની જરૂર નથી. કહીને વાતને હવામાં
ઉડાડી દીધી. પાવને પણ ડહાપણ વાપરીને વાત ત્યાંજ વાળી લીધી. પહેલો પ્યાર
પાંગર્યો હતો. આનંદમાં દિવસો પસાર થતા હતા. અતિશય કામનો બોજો અને
નાદુરસ્ત તબિયત પૂજાએ બાળક ખોયું. પાવન સમસમી ઊઠ્યો, નોકરી પરથી
અઠવાડિયાની રજા લીધી. બા પણ ગામથી આવ્યા, પ્યારથી પૂજાની ચાકરી
કરી. દસ દિવસ રહી પાછા ગામ જતા રહ્યાં. પૂજાનાં મા તો ઘરમાં કામ અને
બાળકની જવાબદારીનું બહાનું બતાવી પાંચેક દિવસે એકવાર આવતાં. પૂજાને
અશક્તિ ખૂબ જણાતી, મુખ ઉપરથી આનંદે વિદાય લીધી હતી. બાળક ગુમાવ્યાનું
દુખ વરતાતું હતું. ફરી પાછી પૂજાએ પાવનને શુભ સમાચાર આપી ખુશ કર્યો.
ડોકટરે પૂજાને પથારીમાંથી ઉઠવાની ના ફરમાવી. ઘરકામ માટે માણસ રાખી લીધો.
વાતવાતમાં બા તથા બાપુજીનો ઉલ્લેખ પૂજા જાણી જોઈને કરતી. તેનાં ઈશારા
ન સમજી શકે તેટલો પાવન નાદાન અ હતો. પણ મોઢેથી બોલેતો પોતાનું સ્વમાન
ઘવાય. પાવને બાને બધું પૂજાને ખબરન પડે તેમ જણાવી દીધું. પળનો પણ
વિલંબ કર્યા વગર ગામનું ઘર બંધ કરવાનો નિર્ણય લેવાઈ ગયો. બાપૂજીએ તાર
કર્યો. સારા કે નરસા નસિબે જે ગણો તે તાર પૂજાનાં હાથમાં આવ્યો. પૂજાએ
પાવનને ફોન કરીને જણાવ્યુંકે સાંજે સાત વાગે મુંબઈ સેંન્ટ્રલ રાજધાનિ આવે એ
સમયે પહોંચી જજે. પાવન સમજૂ હતો. વધુ વિગત જાણવાની તેને કોઈ ઈચ્છા
જરૂરી ન લાગી. પૂજાના અવાજનાં રણકાને તે પારખી ચૂક્યો હતો. તે તો મનોમન
ભગવાનનો આભાર માની રહ્યો હતો. આખરે ઘી ના ઠામમાં ઘી પડી ગયું તેનો તેને
ઉલ્લાસ હતો.બા, બાપૂજીને લેવા પાવન સ્ટેશને જવા રવાના થયો.
આરામખુરશીમાં હિંચતી પૂજા કોની રાહ જોઈ રહી હતી? તેનાં મુખડા પર તેની
વાળની લટ ઉડીને તેને હેરાન કરી રહી હતી. પૂજા રાહ જોતી હતી મોંઘેરાં
મહેમાનની, પાવનની કે પછી પાછા ફરી રહેલાં બા તથા બાપૂજીની?

   મન    અને કર્મનો સેતુ
          શાંતિ ભર્યા ચિત્તે પ્રભુ હું પ્રેમથી બાંધુ
   માયા  કાયાની હું ત્યજું
          પ્યાર ભર્યા દિલડે તને હું હોંશથી ભજુ
  શ્રધ્ધા  પ્રભુમાં હું ધરું
           સ્મ્રુતિ તણી નિસરણી લઈ તુજને આંબુ
  વાણી   માધુર્યથી ભરું
          વર્તન સદા નિસ્વાર્થ પૂર્વક ભાવથી કરું
  તૃષ્ણા  તારામાં હરદમ કરું
          આસંગ પ્રભુ હું તૃણનો પણ દિલમાં ના ધરું
  આશ્રય   તારો નિત્ય કરું
           શરણે પ્રભુ હું આવી છું સ્વિકારજો વિભુ