ખાઈએ તેનું ખોદીએ એવા નગુણા અમે નથી
પરોણાગતી ન કરીએ એવા લુખ્ખા અમે નથી
અમેરીકાના નાગરીક દેશદ્રોહી એવા અમે નથી
તમે પધારો પ્રેમ પામશો જરૂર અમે કમ નથી

“ઉનાળાની રજાઓ ચાલુ થઈ ગઈ આપણા ભારતથી
આવતા મહેમાનોને આવકારવા તૈયાર અમે.”

 અરે વિચાર તો કરો!
  આગિયાના પેટમાં બત્તી.
  ન જોઈએ તેને તેલ કે વાટ.
  ન માગે તે વિજળીનો સંગાથ.
  હરિ તારી આ કેવી અકળ ગતિ.
  ઓ સૃષ્ટિના સરજનહાર!
  કેવી રીતે માનીએ તારો ઉપકાર.
  કીડીને કણ હાથીને મણ,
  દીઠાં તેમાં તારા કામણ.
   
   આની ઉપર એક સરદારજીનો સરસ ટૂચકો રજૂ કરું છું.
 
   એક સરદારજી બગીચામાં ટહેલવા નિકળ્યા હતા. ચોમાસાની
   ઋતુ હતી. બગીચામાં ઘણા બધાં મચ્છર હતાં. એમા થોડા આગિયા
   ને પણ નિમંત્રણ મળ્યું હતું. સરદારજી મચ્છર મારી મારી ને થાક્યા.
  હારી થાકીને ઘર ભેગાં થયાં. રજાનો દિવસ હતો. બપોરે ભરપેટ જમી
   લાંબી તાણી. સાંજના બીબીને ખુશ કરવા પાછા બગીચામાં લટાર મારવા
   નિકળ્યાં.
    મચ્છર પાછાં આવ્યા. તેમાં આગિયા પણ શામિલ હતાં. તેમને જોઈ
   સરદારજી ચિલ્લાઈ ઊઠ્યાં’અરે દિનકો ભગાયા તો રાતકો બત્તી લેકે આગયે’.    

સગાં વહાલાં કુટુંબ કબીલો બધું અહેસાસ છે

 કુદરત તું એક વણ ઉકલ્યો રાઝ છે

      રાઝ રાઝ રહે તેમાં જ તેનું ગૌરવ છે
સદીઓથી વણ અટકીવણ ઉકલી તેની સૌરભ છે

તેથીજ તો

ભલેને
ઉંધા ચશ્મા દુનિયા ચડાવે
શાકાજે તું ઉદાસ થાયે

તું બસ તું હસીને જીવ્યે જા
કુદરતથી ખૂબ પ્યાર કીયે જા

તારો વિરામ સ્થળ કરે ઈંતઝાર
સમયે આવશે હૈયે ધિરજ ધાર

    વરસો વીતી ગયા. પણ જ્યારે એની યાદ આવે છે ત્યારે મુખ પર હાસ્યની
  લહેરખી પ્રસરી જાય છે.
       જ્યારે મુંબઈની ગવર્નમેન્ટ લો કોલેજમાં હું ભણતી હતી. દરરોજ સવારે
  ૯;૩૫ ની ૧૦૬ નંબરની બસમાં બેસીને કોલેજ જતી હતી. મોટે ભાગે તે
  વખતે જે બસનો કંડક્ટર હતો તે દરરોજ જોવા મળતો. તેને કહેવું પણ ન
  પડે કે મારે ક્યાં જવું છે. વગર બોલે સ્મિત અને ટિકિટ બંને આપે.
          ૧૦૬ નંબરની બસ દરરોજ મુંબઈના સ્મશાન પાસેથી પસાર થાય. જેવું
  બસનું એ સ્ટોપ આવે એટલે બેવાર ઘંટી વગાડે. મુસાફર ઉતરનાર હોય કે ન
  હોય બસ ઉભી રખાવે અને “બુઢ્ઢા ,બુઢ્ઢા ઉતરી જાવ, જવાન, જવાન બેસી      
  જાવ” કહીને ઘંટી મારી બસ ઉપાડે———-આ તેનો રોજનો ક્રમ હતો.

   ટિકલુઃ   પાપા મને મારો રૂમ બહુજ ગમે છે.
   પાપાઃ   ખૂબ સરસ.
   ટિકલુઃ   પણ મને રાતના એકલા ડર લાગે છે.
   પાપાઃ   તમે પણ એકલા સૂતા ગભરાવ છો ને?

  ઝાલો  જમણો  હાથ જો  જો  છૂટે ના  સંગાથ
                                 શ્રીજી હાથમાં લો હાથ   

    જગને દીધો હાથ  છોડ્યો અધવચ્ચે  સંગાથ
                                   શ્રીજી હાથમાં લો હાથ

    તમ પર છે વિશ્વાસ તેનો કરશો ના કદી ઘાત
                                        શ્રીજી હાથમાં લો હાથ

    અનેરો તારો હાથ ઝાલ્યો બન્યો ઘનેરો સંગાથ
                                      શ્રીજી હાથ માં લો હાથ

    લાંબી જગની  વાટ  તેમાં  કાંટાની  છે  વાડ
                                  શ્રીજી હાથમાં લો હાથ

    હૈયે   મૂકો   હાથ   શ્વાસે  શ્વાસે  છે   સંગાથ
                             શ્રીજી હાથ માં લો હાથ

    હાથોનો  મિલાપ  હ્રદયે  ના  રહ્યો  વિલાપ
                              શ્રીજી હાથ માં લો હાથ

    કેવું સુંદર જિવન હતું. એકનો એક દિકરો માતા પિતાની સાથે રહેવું
   પરંતુ ધંધામાં પણ સાથે. જાણે ભગવાને ખુશીની વર્ષા ન કરી હોય.
  બે બાળકો પણ દાદીમાંની દેખરેખ માં ક્યાંય મોટા થઈ ગયા ખબર
   ન પડી. સદાય આનંદ કિલ્લોલથી ઘર ગુંજતું.
    શાંતિભાઈ અને સવિતાબેને ગયા જન્મમાં કેટલાય પુણ્ય કર્યા હશે.
  દિકરો તો માન્યું કે ડાહ્યો અને લાગણીવાળો હોય પણ તેની વહુ? જિવન
   એકધારું વહેતું હતું. સવિતાબેન પાંસઠના થયા, શાંતિભાઈ ને સિત્તેર
   પૂરા થયા. એક સુહાની સાંજે દિકરો વહુ બાળકો સાથે નાટક જોવા ગયા
   હતા. સવિતા બહેનને થયું આજે સારો સમય છે લાવને મારા મનની વાત
   કહું. અરે, સાંભળોછો કે? ચાલોને આપણે બંને જણા ચાર ધામની જાત્રા
   કરવા જઈએ? શાંતિભાઈને પણ લાગ્યું હજુ શ્રીજીની દયાથી પગ ચાલે છે
   તો ચાલો ને જઈ આવીએ.
    શાંતિભાઈએ શોધખોળ ચાલુ કરી. ટિકિટના ભાવ કઢાવ્યા. આધેડ વય
   હતી તેથી ત્રીજા વર્ગમાં જવાનો કોઈ સવાલ જ ન હતો. આરામદાયક જાત્રા
   કરવાની તમન્ના હતી. આવી મોટી જાત્રા જિવનમાં એક વાર કરવા મળે તો
   પણ નસીબ. ખર્ચ થોડો વધારે હતો. પણ તેથી શું. આખી જિંદગી મહેનત
   કરીને બે પાંદડે થયા હતા. સંયુક્ત કુંટુંબ હતું તેથી બંનેને ખૂબ ફાયદો પણ
   હતો.
    બધી તૈયારી થઈ ગઈ. બસ આજે રાત્રે જમવાના મેજ ઉપર વાત છેડવી
   એમ નક્કી કર્યું. અરે મોહિતબેટા અને મિતાલી વહુ સાંભળો ‘હું અને તમારા
   બા ચાર ધામ જાત્રા કરવા જવા ઈચ્છીએ  છીએ.’ મોહિતે મિતાલી સામે જોયું
   અને કહે બાપુજી અંદાજે કેટલો ખર્ચ આવશે? શાંતિભાઈ કહે ટિકિટ અને રહેવા   
   ખાવાનો ખર્ચ એક લાખ અને દસ હજાર અને બીજા દાન ધર્માદાના મળી દોઢ
   લાખમાં બધું થઈ જશે. આમ તો આ બહુ મોટી રકમ ન કહેવાય પણ મિતાલીને
   આ વર્ષે ઊનાળાની રજાઓમાં બાળકો સાથે દુબાઈ જવું હતું. મોહિત તે જાણતો
   હતો. પિતાજીને કહે તમે આવતે વર્ષે જવાનું રાખોતો કેમ? આ વર્ષે ખૂબ ખર્ચો
  થયો છે. હમણાં ટેક્સમાં પણ પૈસા ભરવા પડ્યા હતા. સવિતાબહેન ખૂબ સીધા
  સાદા હતા. શાંતિભાઈને ન ગમ્યું છતાં કાંઈ પણ બોલ્યા નહી. કહે સારું આવતા
  વર્ષે જઈશું. વાત ત્યાં જ ખતમ થઈ ગઈ. બે મહિના પછી.
   જૂન મહિનામાં ઊનાળાની રજાઓ પડી મોહિત અને મિતાલી બાળકો સાથે દુબાઈ
  ત્રણ અઠવાડિયાની મોજ માણવા ઉપડી ગયા. શાંતિભાઈ તેઓ ગયા ત્યારે તો
  કાંઈન બોલ્યા પણ મનમાં ને મનમાં કાંઈક પાકો નિર્ણય કર્યો. આ બાજુ હજુ તો
  પેલા લોકો દુબાઈ પહોંચીને પોરો ખાય ત્યાંતો શાંતિભાઈ પોતાનું સુંદર  વર્ષો જુનું
  ઘર વેચીને સવિતાબેન સાથે પંદર દિવસની અંદર ગામ ભેગા થઈ ગયા. આ શું
  થઈ ગયું એ સવિતાબેન વિચારી પણ ન શક્યા. ગામમાં સુંદર મજાનું ત્રણમાળનું
  ઘર હતું. રાંધવાવાળી બાઈ રાખી લીધી. કામ કરવા માટેતો ‘મીઠી ‘વર્ષો જૂની તેમની
  હતી. ઘર ચાલું જ હતું અવારનવાર શાંતિભાઈ સવિતાબેન સાથે મહિનો માસ રહેતા.
  હવે તેમને કમાવા જવાનો પણ શોખ રહ્યો ન હતો. રજાની મજા માની મોહિત અને
  મિતાલી પાછા ફર્યા. જુએ છે તો તેમના ઘરમાં કોઈ બીજુ કુટુંબ રહેતું હતું. મોહિત
   અવાચક થઈ ગયો. ચારેય જણા ગામ જવા ઉપડ્યા.
    શાંતિભાઈએ મોહિત અને મિતાલી માટે ઘર લેવાના પૈસાનો ચેક તૈયાર રાખ્યો હતો.
  એક પણ અક્ષર બોલ્યા વગર મોહિતે ચેક લીધો પિતાની આંખમાં આંખ પરોવી તેને
   સઘ્ળું સમજાઈ ગયું. મિતાલી આમાનું કશું પણ સમજવા અસમર્થ હતી.