સંતોષ ભરેલું જીવન જેનું સાગર જેવડુ સત
વેણીભાઈની વહુ વનિતા લખે ઈ મેઈલ દ્વારા ખત
દિકરો એનો અમેરિકા ગામે રોહિતભાઈ પટેલ નામે
મનુભાઈનો મનિયો કહે છે રોહિત રોજ મને ભેળો થાય
દિવસ આખો યુ રેલમાં ઘુમે ને મોડી રાતે ઘેર જાય
પત્ની એની બાળકો સાચવે ને સાંજ પડે થાકી જાય
ખાવામા પામે પિઝાને પાંઉ ને પીવામાં પેપ્સીકોલા
શનિ રવિ માંડ રજા મળે ત્યારે કપડાંને વાસણ ધોવાય
થોડો ઘણો વિશ્રામ મળે ત્યાં ટીવીના પ્રોગ્રામ જોવાય
ડોલરિયું જીવન તમારું — છતે પૈસે દુઃખી થવાનું
મારે અંહી નોકર રસોઈયાને સુખ સાહેબી બેશુમાર
જાતજાતના પકવાન જમીને આનંદનો નહી પાર
શનિ રવિ ઘેર મેળો જામેને પર્યટનો ગોઠવાય
મન થાય ત્યારે ફાઈવસ્ટાર હોટલને નાટક સિનેમા જવાય
પૈસો ભલે હોય તમારે સોના જેવું જીવન અમારે
ઈચ્છા થાય ત્યારે આવતા રે’જો ખુલ્લા છે મારા દ્વાર
માણસાઈના અંહી દીવા બળેને સુખ છે અપરંપાર
ભારત જેવો દેશ નહીં દિકરા-છોડી દે અમેરિકાના ઠીકરા

ગિરધરદાસ વિ. સંપટ

આજે ચાલતા ચાલતા ભર બઝારે હું જીવનને મળી

જવાની ઢળીને વાનપ્રસ્થને આરે હું જીવનને મળી

બગીચાને સીંચતો માળી રિસાણો ફુલડાંને હુ મળી

જીવનના રંગ રુપ જુદાં સંધ્યા ટાણે ચાંદોને હું મળી

જીવન કવનની મુરઝાયેલ ખોબલા ભર કળીને મળી

ગીચોગીચ મેદની વચ્ચે સાલોં બાદ સખીને હું મળી

ઉગતા સૂરજને પૂજતા લક્ષ્મીચંદોને રાહે હું મળી

આશા નિરાશાના તાંતણે પ્રિતમની આશને હું મળી

જીવનના આરે આવી મૃત્યુના ઓવારા ને હું મળી

    મીઠા મધુ ને મીઠાં મેહુલા રે લોલ
    એથી મીઠી તે મોરી માત જો …
       જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    પ્રભુના એ પ્રેમ તણી પૂતળી રે લોલ
    વ્હાલના ભરેલ એના વેણ જો
          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    અમીથી ભરેલ એની આંખડી રે લોલ
    હૈયું હેમંત કેરી હેલ જો
          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    દેવોને દૂધ એનાં દોહ્યલા રે લોલ
    શશીએ સીંચેલી એની સોડ્ય જો
          જનનીની જોડ સખી નહી જડે રે લોલ
    જગનો આધાર એની આંગળી રે લોલ
    કાળજામાં કંઈક ભર્યા કોડ જો
          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    ચિત્તડું ચડેલ એનું ચાકડે રે લોલ
    પળના બાંધેલા એનાં પ્રાણ જો
          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    મુંગી આશીષ ઉરે મલકતી રે લોલ
    લેતાં ન ખૂટે એની લ્હાણ રે
          જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    ધરતી માતાય હશે ધ્રુજતી રે લોલ
    અચળા અચૂક એક માય રે
           જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    ગંગાનાં નીર તો વધે ઘટે રે લોલ
    સરખો એના પ્રેમનો પ્રવાહ રે
           જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
    વરસે ઘડીક વ્યોમ વાદળી રે લોલ
    માડીનો મેઘ બારે માસ રે
            જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ
   ચળતી ચંદાની દીસે ચાંદનીરે લોલ
   એનો નહીં આથમે ઉજાસ રે
           જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ

     કવિ શ્રી બોટાદકર આ કાવ્ય રચી ને અમર થઈ ગયા.
    આવું સુંદર કાવ્ય રચવા બદલ તેમને પ્રણામ.

    ‘HAPPY MOTHER’S DAY’

 આલમમાં વારંવાર  કહેવાતું કે ગાંધી ના રહ્યા
  તો પણ મને ક્યારેક દેખાતું કે ગાંધી આ રહ્યા

  ગોરા અને  કાળાની શત્રુતામાં  ખીલ્યું  પદ્મ એક
  એમ.એલ.કિંગના ડ્રીમે વર્તાતું કે ગાંધી આ રહ્યા

  દક્ષિણ આફ્રિકાની  પ્રજાનો  છેદે જે  રંગભેદ  તે
  માંડેલાની  વાતોથી  સમજાતું કે ગાંધી આ  રહ્યા

  ના ઘૂસ મારે લાઈનમાં બસસ્ટોપ,સ્ટેશન પર કોઈ
  ત્યારે  મને  એ  જોઈને  થાતું કે  ગાંધી  આ રહ્યા

  લે લાંચ  મિનિસ્ટર,રિક્ષાવાળો ભાડું માગે વ્યાજબી
  ન્હાનાની  મોટાઈથી  પરખાતું કે  ગાંધી આ  રહ્યા

  રાવણ ભલે પજવે  છતાં પણ કંઈક જીવે  રામમય
  અભિનવ વિભીષણ ભાળીને થાતું કે ગાંધી આ રહ્યા

  મુ. ચંદ્રકાંત દેસાઈના ‘ગઝલ વિશેષ’ સંગ્રહમાંથી
           પ્રસ્તુત છે.
     ‘ ગાંધી આ રહ્યા’                          

    તીરથ ફરી ફરી થાક્યાં ચરણ તો યે ન પહોંચ્યો હરીને શરણ
    કથા સુણી  સુણી  ફૂટ્યા કાન અખા તો ય નવ આવ્યું  બ્રહ્મજ્ઞાન
    એક  મૂરખને  એવી  ટેવ  પથ્થર  એટલા  પૂજે  દેવ 
    પાણી  દેખી  કરે  સ્નાન  તુલસી  દેખી  તોડે  પાન 
    એ અખા વડું ઉત્પાત ઘણાં પરમેશ્વર એ ક્યાંની વાત
  
    એક  નગરમાં  લાગી  લાય  પંખીને શો ધોકો થાય  

    ઉંદર   બીચારાં    કરે   શોર   જેને   નહીં    ઉડવાનું   જોર
    અખા જ્ઞાની ભવથી ક્યમ  ડરે જેની અનુભવ પાંખો આકાશે ફરે
    આંધળો સસરો ને શણઘટ વહુ કથા સાંભળવા ચાલ્યા સહુ
    કહ્યું  કાંઈ ને સમજ્યું  કશું  આંખનું  કાજળ ગાલે  ઘસ્યું
    ઊંડો  કૂવોને  ફાટી  બોખ  શીખ્યું  સાંભળ્યું  સર્વે  ફોક
    દેહાભિમાન  હતો  પાશેર તે  વિદ્યા ભણીને  વધ્યો  શેર 
    ચર્ચાવાદમાં  તોલે થયો  ગુરુ  થયો ત્યાં  મણમાં ગયો
    અખા એમ હલકાંથી ભારે થાય  આત્મજ્ઞાન સમૂળું જાય
    સો  આંધળામાં કાણો રાવ  આંધળાને  કાણા પર ભાવ
    સૌનાં  નેત્રો  ફૂટી  ગયા  ગુરુઆચારજ  કાણાં  થયા
    શાસ્ત્ર તણી છે એકજ આંખ અનુભવની ઉઘડી  અખા નહી આંખ

 શ્રીજીનું   નામ  છે સુંદર  નામ
   ભજીલે  પ્યારા  શ્રીજી નું  નામ
   શ્રીજી નું  નામ છે ભગવદ નામ
   ભજીલે  પ્યારા  શ્રીજી નું   નામ 
   દુનિયાનાં લોકોથી   રિશ્તો  તોડ
   શ્રીજી  ના  નામથી  નાતો  જોડ
   શ્રીજીનું  નામ   નિરંતર    બોલ
   ભજીલે   પ્યારા  શ્રીજી નું  નામ
   શ્રીજીનું  નામ  છે  ખૂબ  પાવન
   શ્રીજીનું  નામ  છે  મન  ભાવન
   શ્રીજી   કરે   તારું   દુઃખ  હરણ
   ભજીલે  પ્યારા  શ્રીજી  નું  નામ
   શ્રીજીની   છે   કૃપા   અપાર
    શ્રીજી  કરે  તારો  બેડો  પાર
    શ્રીજી  દયાથી  સુખી  સંસાર
    ભજીલે  પ્યારા  શ્રીજી નું નામ
     શ્રીજી  વિના  પળ  ના  રહેવું
     શ્રીજી  નું નામ સુંદર  ઘરેણું
     શ્રીજી ના  નામની  માળા પહેરું
      શ્રીજીનું નામ  છે   ખૂબ ગહેરું
      શ્રીજીનું  નામ છે સુંદર નામ
      ભજીલે પ્યારા  શ્રીજી નું  નામ

બૂરા જો દેખન મૈં ચલા, બૂરા ન મીલીયા કોય
    જબ તન ઢૂંઢા આપકા,  મુઝસે બૂરા ન કોય
        તુલસીદાસ

    કલીકા બ્રાહ્મણ મશ્કરા,  તાકો ન દીજો દાન
    કુટુંબ સો નરક હી ચલા, સાથ ચલા જજમાન
        કબીરજી
    
    તુલસી નીચે જનનસે , બનેન ઉંચો કામ
    મઢત નગારા ન બને, ચૂહા કેરો ચામ
        તુલસીદાસ

    માટી કેરા પૂતલા, માનુષ ધરિયા નામ
    દિન દો ચારકે કારને, ફિર ફિર રોકે કામ
        કબીરજી

    તુલસી પર ઘર જાયકે, દુઃખ ન કહીએ રોય
    માન ગુમાવે આપનો, બાંટ ન લેવે કોય
       તુલસીદાસ

    કબીર થોડા જીવના, માંડા બહુ મંડાન,
   સબહી છોડકે ચલ ગયે,રાવ,રંક,સુલતાન
        કબીરજી

    જો કુલમેં જો ઉપજે, સો કુલ પર વો જાય
    મચ્છ કચ્છ જલમેં તીરે, પંછી ગગન ઉડાય
         તુલસીદાસ

     કાહે ચુનાવે મેડિયાં, કરતે દોડા દોડ
     ચિઠ્ઠી આઈ રામકી, ગયે પલકમેં છોડ
           કબીરજી

     તુલસી યે સંસારમેં, પંચ રત્ન હૈ સાર
     હરિભજન ઔર સંતમિલન,દયા,દાન,ઉપકાર
         તુલસીદાસ

      જિન ઘર નૌબત બાજતી,હોતેં છત્તીસોં રાગ
      સો ઘર હી ખાલી પડે, બૈઠન લાગે કાગ
      જિન ઘર નૌબત બાજતી, મંગળ બાંધે દ્વાર
      એક હરીકે નામ બીન,જનમ ગયા સબ હાર
          કબીરજી

      તુલસી ધિરજ મન ધરો,હાથી મણભર ખાય
      ટુકડા અન્નકે કારણે, શ્વાન ઘરો  ઘર જાય
           તુલસીદાસ

     મન મૈલા તન ઉજલા, ઉપર સાધુ વેશ,
    તાતેં તો કૌઆ ભલા,આંદર બાહિર એક
           કબીરજી

     તુલસી મીઠે બચનસે,સુખ ઉપજત ચહુ ઔર
     યે હી બશીકરણ મંત્ર હૈ,તજીએ બચન કઠોર
          તુલસીદાસ
          

 ઘણું તાવ્યું-ઘણું ટપક્યું- બિચારું મીણનું હૈડું;
   દ્રવ્યા કરશે હજી એ તો બિચારું પ્રેમનું પ્યાલું!
   ન થા ન્યારીઃન થા ઘેલીઃન થા વ્હેમીઃન થા મેલી!
   કરી મ્હારું હ્રદય તારું  હવે શંકા પ્રિયે, શાની?
   કદી દિલને ન દે દિલ તું દિલ તો ન લે તે તું;
   હ્રદયનું સત્વ પીધું તે ;હ્રદય હીણૉ કરે તો  શું?
   કહે ને પ્રાણ દિલમાં ક્યાં રહી તુજને હજી શંકા ?
   કાપી દઊં તે નાખી હું ; ન છે તેની મને પરવા!
   કાંટો જે  તને  લાગે  મને  ભાલો તે  ભોંકાયે;
   હ્રદયચીરે  રૂધિરે  રાતું  વહે છે તે  તપાસી લે
    હૈયું  હનુમાનનું  ચીર્યું, નિહાળી રામની મૂર્તિ;
   હ્રદય  મારું  અરીસો છે  ઉઘાડી તું ભલે જો તે   

તે હૈયાની ઉપર નબળા હસ્તથી ઘા કર્યો’તો
તેમાં લોહી નિરખી વહતું ક્રૂર હું તો હસ્યો’તો!
એ ના રોયું,તડફડ થયું કાંઈ ના કષ્ટથી એ,
મેં જાણ્યું કે જખમ સહવો રહેલ કરનારને છે!

કિન્તુ નિદ્રા મુજ નયનમાં ત્યારથી કાં ન આવી?
રોતું મારું હ્રદય ગિરિ શા ભાર નીચે દબાઈ!
રે રે! તે ઘા અધિક મુજને મ્રુત્યુથી કાંઈ લાગ્યો,
એ અંગારો મુજ જિગરનાં મૂળને ખાઈ જાતો!

કેવો પાટૉ મલમ લઈને બાંધવા હું ગયો’તો!
તે જોઈને જખમી નયને ધોધ કેવો વહ્યો’તો!
એ અશ્રુ, એ જખમ, મુખ એ, નેત્ર એ, અંગ એ એ
બોલી ઉઠ્યાં પરવશ થયાં હોય સૌ એમ હેતેઃ-

“વ્હાલાં! વ્હાલાં! નવકરીશ રે! કાંઈ મ્હારી દવા તું!
“ઘા સહનારું નવ સહી શકે દર્દ તારી દવાનું !
“ઘા દે બીજો! અગર મરજી હોય તેવું કરી લે!
“તારું તેનો જરૂર જ, સખે પૂર્ણ માલિક તું છે.”

ત્યારે કેવાં હ્રદય ધડક્યાં સાથ સાથે દબાઈ!
વ્યાધિ તેની, મુજ જિગરની પૂર્ણ કેવી ભૂલાઈ!
ઘા રૂઝાયો, સમય બહુ એ ક્રૂર ઘા ને થયો છે,
તોયે તેનું સ્મરણ કરતાં નેત્ર ભીનાં વહે છે!

હા! પસ્તાવો વિપુલ ઝરણું સ્વર્ગથી ઉતર્યું છે,
પાપી તેમાં ડૂબકી દઈને પુણ્યશાળી બને છે,
ઓહો! કેવું સ્મરણ મધુરું પાપનું એ ધરે છે!
માફી પામ્યું કુદરત કને એમ માની ગળે છે!

રાજ્યોથી કે જુલમ વતી કે દંડથી ના બને જે
તે પસ્તાવો સહજ વહતાં કાર્ય સાધી શકે છે!
હું પસ્તાયો, પ્રભુ પ્રણયીએ માફી આપી મને છે,
હું પસ્તાયો, મુજ હ્રદયની પૂર્ણ માફી મળી છે.

‘કલાપીનો કેકારવ’માંથી સાભાર