સ્ત્રીની  કહાણી નરવી સુહાની

સ્ત્રી જીવને ત્રણવાર વિંધાણી

નાનપણમા કાન વિંધાયા

લિમડાની સળી ખોસાણી

કન્યા બનીને નાક વિંધાણું

હીરાની સુંદર જડ જડાણી

નવોઢા બની સાસરે સમાણી

પિયુના પ્યારમા હૈયું વિંધાણું

ત્રણ વાર જીવનમા  વિંધાણી 

હૈયેથી કદી ‘ઉફ’ ન સેરવવાની

આ છે સ્ત્રીની રમણિય કહાની

ઉગતા સૂરજનું પહેલું કિરણ તિરાડમાંથી પ્રવેશ્યું

નયનરમ્ય  ઉષા  નિહાળી   અંતઃસ્તલને સ્પર્શ્યું 

બારીએથી દૃશ્ય  નિરખી  નયનેથી  અશ્રુ  સર્યુ

અપાહિજ ભીડ ચિરતો સાયકલ સવાર    દીઠો

કોને ખબર ક્યાં દોટ મૂકી હતી શહેરના મેળામા

 લોખંડના સળીયા ભરેલ હાથગાડી ખેંચતો દરિદ્ર

કમરેથી બેવડ અને ગણી શકાય તેવું હાડપિંજર

ફાંદવાળો શેઠ દરવાનને વિના વાંકે  તતડાવતો 

લબરમૂછિયો હરએક આંગણમા છાપા પહોંચાડતો

ઘંટડી વગાડી ‘દૂધ’ કહી ઘરની નારને જગાડતો

ભાજી લ્યોની રાડ પાડતો ત્રાજવું ખખડાવતો કાછિયો

દુધ વગરની છાતીએ વળગેલને પુચકારતી કાછિયણ

ડબલરોટી તાજી ચાને સમયે લાવતો પેલો સુલેમાન 

ઘણા વર્ષો પછી આ દૃશ્યો ભૂતકાળમા સેરવી ગયા

જન્મધરીને શ્વાસ લીધાંતા

ખોળો ખુંદ્યો ચેતના પામી

આ મુંબઈ મારી જાન

હવામાં ખુશ્બુ સાગર તરંગો

ગગનને આંબે ઉંચી ઇમારત

આ મુંબઈ મારી જાન

ભોળાભાલા મુખના સ્મિત

પ્રેમના અવધિની એ રીત

આ મુંબઈ મારી જાન

ગાયબ ચહેરા નવિન પાત્ર

ખણખાણાટનો મહિમા અપાર

આ મુંબઈ મારી જાન

હસ્તી વિલાશે મોંઘવારી વરતાયે

પ્રગતિના સોપાન સર થાયે

આ મુંબઈ મારી જાન

ભલે બદલાય કિમત રુપિયાની

ભલે ભદલાય દૃષ્ટિ માનવીની

આ મુંબઈ મારી જાન

વર્ષોના વહાણા વાયા તોય

મુજને  ભોમકા વહાલી હોય

માટીની સુગંધ સુહાની હોય

તેની   હવામાં  ખુશ્બુ   હોય

મુજને ભોમકા  વહાલી  હોય

દરિયાની લહેરો પાવન હોય

સડકની સહેલમા સાદગી હોય

મુજને ભોમકા  વહાલી હોય

વહાલાના વહાલ વરસતા હોય

પક્ષીઓનો કલરવ સુહાનો હોય

મુજને ભોમકા  વહાલી  હોય

દેશનો રૂબાબ  ઔર  હોય

તેની આત્મિયતા રંગીન હોય

મુજને  ભોમકા વહાલી હોય

     બાળપણ સાથે ગુજારી જુવાનીમાં ડગ માડયા

     હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે

    જુવાની હાથતાળી દઈ ગઈ છાપરું ધોળું થયું

    હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે

   સગો નહતો પણ વહાલનો દરિયો લહેરાતો હતો

   હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે

 કહેવાય છે બધા સંબધની નીંવ સ્વાર્થ ઉપર છે

 નિઃસ્વાર્થના સિમેન્ટ પૂરી  ચણ્યા હતા આશાના મહેલ

હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે

કુટુંબની લીલી વાડી હરી ભરી થઈ આંગણું મહેક્યું

 સંસારના કંસારની મિઠાશ માણવી અવગણી

હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે 

પ્રૌઢતામા મનમૂકીને સત્સંગ કરવાના ટાંકણે

સમાજના ઋણ ઉતારવાના શુહાના અવસરે

હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે 

જીંદગીભર સાથ નિભાવવાના વચને  બંધાઈ

અધવચ્ચે હાથ તરછોડી આંસુના તોરણ બંધાયા

હે દોસ્ત તું મને મૂકીને ક્યાં જાય છે

હા, સામે સ્મશાન છે અને તારી મુઠ્ઠીભર રાખ

હે દોસ્ત તારી યાદો આ દિલમાં હેમખેમ છે

શિર્ષક વિનાનો લેખ નવાઈ લાગશે. અરે માત્ર શિર્ષક નથી એવું નથી.

વાતમા કાંઇ માલ પણ નથી. કોઈ રાજા પણ નથી કોઈ રાણી પણ નથી.

નથી તેમાં તરવરતો નવજવાન યા સુંદર મેનકા જેવી તરૂણી.

           તો પછી શું નવું  તાજું ફૂલ જેવું બાળક છે કે નિર્દોષ કન્યા. જો તે પણ

નથી તો અરે, કોઈ આતંક્વાદી તો નથી ને. શું તે પણ નથી. હા, હા, હા જરૂર

લેખક યા લેખીકા હોવાના, અરે ભાઈલા તેઓ પણ નથી.

            તાજાં પરણેલા છે ? નવી નવેલી દુલ્હન અને તેનો પાગલ પ્રેમી. ચાલો

તમે રાજી તે પણ નથી.  ભલે ભાઈ ૨૫ વર્ષની વર્ષગાંઠ ઉજવતું સુંદર યુગલ

તેમના સુખી પરિવાર સાથે છે?  તેનો જવાબ પણ ના. તો તો ચોક્ક્સ નાના,

નાની છે. આજકાલ તેમનો ભાવ સોના જેટલો મોંઘો છે. શું કહો છો તેમની વાત

પણ નથી.

          હવે તો મારું મગજ બહેર મારી ગયું નક્કી દાદા અને દાદી છે. એકલા અટૂલા

ગામડે રહે છે. દિકરીને બે વર્ષ પહેલાં પરણાવી શહેરમા સાસરે વિદય કરી. માબાપનું

નામ ઉજાળે એવી છે. સાસરીમા દુધમા સાકર ભળે તેમ ભળી ગઈ. માબાપને કાળજે

ઠંડક છે. દિકરો ગોરી મઢમડી લાવ્યો આગ્રહ કરી અમેરિકા બોલાવે છે પણ દાદીનો ધરમ

વટલાઈ જાય એટલે જવાની ના પાડે છે. ઓ ભાઈલા આ પણ  નથી.

               તો તો પછી નક્કી વાત પેલા આઇ.ટી સાહેબની છે. એ વાત જૂની થઈ ગઈ.

ચાલ ત્યારે એમ.બી.એ. વાળા ભાઈ વિશે લખ્યું છે. તેમના વિશે શું લખવું. ચાલ ત્યારે

કોઈ સર્જન જરૂર હશે. પૈસા છાપવામા દુનિયાદારીનું ભાન નથી રાખતો અને બૈરી છોકરા

આડેધડ ખરચે રાખે છે. કહેજે બે પસા બચાવે અને ચાર પૈસાનું યોગ્ય સ્થળે દાન કરે.

           કોઈ ગરીબ વિદ્યાર્થિ નું ભણતર પૈસાને અભાવે રવળી ન જાય તેનો ખ્યાલ રાખે.

તેને બરાબર ખબર છે વિદ્યાની શક્તિ અપાર છે. આ વાત પણ  નથી. અરે, હું ભુલી પેલી

રાજકારણમા પ્રવેશેલી ‘માલા’ની વાત કરો છો. ઓ, તેનો જવાબ પણ ના.

              ખરેખર પેટછૂટી વાત કહું તમે પેલા ‘કાનજી ગોર’ ની વાત તો નથી કરતાને ?

કેટલાય લોકોને નવડાવી, તેમના પૈસા અને દાગીના લઈ રફુચક્કર થઈ ગયો હતો.

હવે સાધુ થઈ ગામે ગામ ફરી ‘ઉપદેશ’ આપે છે. ‘ભજન’ ગવડાવી માલ મલીદાવાળા

‘ભોજન’   આરોગે છે. વાડી વજીફાંવાળા લોકોની મહેમાનગીરી માણી હજારો ડોલર લઈ

ભારત ભેગા થાય છે. લોકોને સંસાર ત્યાગવાનો સંદેશ આપે અને પોતે દેશ જઈ મહેલ

બનાવડાવે ગાડીઓમા ફરે. આ વિશે પણ નથી.

                  હવે તો હદ થાય છે. મારું મગજ પણ વિચાર કરીને થાકવા આવ્યું. નાક્કી

ભારતમા ફેલાયેલી મોંઘવારી પર છે. કાંદા અને બટાકા જેવા સસ્તા શાક પણ ૪૦રૂ.

કીલો. ફલફળાદીને તો અડકવાના પણ પૈસા આપવાના. સુકોમેવો સુંઘવાનો કે ખાવાનો.

આવું તે કાંઈ લખાય.

        જરુર આપણા દેશના વસ્તિ વધારા વિશે વાત લખી હશે? અ ધ ધ ધ રસ્તા પર જાણે

૨૪ કલાક મેળો ભરાયો છે. સવારના ૪ વાગ્યા નથી ને લોકો બસ ચાલતા જ હોય. આખા

દિવસમા ક્યારેય કોઈ પોરો ખાતું હોય તેવું જણાતું નથી. આ જેમને ઘરે બે ગાડી અને ચાર

નોકર છે ત્યાં એક બાળક અને જ્યાં ભૂત ભુસ્કા મારે અને હનુમાન હડી કાઢે તેવા ઘરોમાં

૪ થી ૫ બાળકો. હાંલ્લાંય કુસ્તી કરતા હોય તે નફામા. બાપ રાતના મોડો આવે કે બાળકોના

દયામણા મોઢા જોવા ના પડે. મા, પતિની રાહ જોતી હોય અને નાના ધાવણા ને પસવારતી

હોય. પેલું ચૂસી ચૂસીને મરે. પણ હાય, ક્યાં ટીપુય જણાય. પેટનો ૬ ઇંચનો ખાડો દુધ બનાવે

તો ય શેનું?  આ વાત પણ નથી—–

              હવે હું થાકી પણ પ્રયત્ન નહી છોડું. કલમ તૈયાર છે વિચારશક્તિ ધીરી છે.

ઓલી નાટકિયણ રોજ નખરા કરી ટપ ટપ ચાલીમાંથી જાય છે તેના વિશે છે. એના

સેંડલના અવાજે ફટાફટ બારીઓ ખૂલે યા તિરાડમાંથી લોલુપ આંખો દર્શન કરી પાવન

થાય. 

           હવે તો હદ થઈ, પેલા ‘ટેલન્ટ’ શોવાળૉ નાનો મુન્નેરાજા છે કે સારેગમવાળી શિખા.

હા, પેલી નવી સિરિયલ ‘સો દા’ડા વહુના તો એક દા’ડો સાસુનો’ એકતા કપૂરની નવી

ખૂબ ચર્ચાને ચગડોળે ચડેલી———-

        બસ હવે હદ થઈ, છેલ્લો પ્રયાસ જરૂર પેલા ખૂણામા રહેતી , રાત દિવસ ખાંસતી

મરવાને વાંકે જીવતી ડોશી વિશે લખ્યું છે. ઘરના સહુને વળાવી ચૂકેલી ૯૨ વર્ષની

ડોશી પર ભગવાન ક્યારે કૃપા કરશે. જમડો પણ જેનું ઘર ભૂલી ગયો છે. તેને કાંધ

દેવા કોણ આવશે ? તેનું ખાંપણ કોણ લાવશે———

આવ્યા તે ગમ્યું ન આવ્યા તે સહ્યું

આહટ સુણી દિલડું  મારું  ઝુમ્યું

આહટ તમારી કાનોને છે પ્યારી

સુમિરન તમારું તમારાથી પ્યારું

આવ્યા— ન આવ્યા

આવ્યા તમે ને બહાર સંગે લાવ્યા

ન આવ્યા  નયણે આંસુ વહાવ્યા

આવ્યા—–ન આવ્યા

દિલની વિણાના તાર છેડે સરગમ

સૂરમાથી  નિસરે સંગીત હરદમ

તાલ પૂરાવે તેમાં ઉરની ધડકન

આવ્યા —–   ન આવ્યા

પ્રિતમ તારી યાદ આજે આવી

નૂતન વર્ષમાં સાંજી ભરી લાવી

કુટુંબ કબીલામા રોશની છવાઈ

આવ્યા—– ન આવ્યા

નિરાકાર આકાર નથી તુજમાં શ્રધ્ધા છે

રામ કૃષ્ણ સાકાર રૂપે તુજમા શ્રધ્ધા છે

સૂર્ય ચંદ્ર તારામંહી તારું અસ્તિત્વ છે

પવન વિજળીમા વ્યાપી ચોગરદમ તું છે

સાગર સરિતા મિલને કલરવ રૂપે છે

વૃક્ષ રૂપે હાથ હલાવી આમંત્રે તું છે

ગ્રંથોએ ગરબડ કરી અસ્તિત્વ ડોલાવ્યું છે

સરળતાના સાન્નિધ્યે તારું આસન છે

નરી આંખે નિરખવો કઠીન કાર્ય તે છે

આંખડી મુંદી અંતરમા બિરાજ્માન તું છે

જન્મ મૃત્યુની ઘટમાળનો સંચાલક તું છે

તારું અટલ સામ્રાજ્ય તુજમા શ્રધ્ધા છે

ધરા બની દુલ્હન આજ સોળ સજ્યા શણગાર

આભનો ઘુંઘટ ઓઢ્યો શરમાએ નવલી નાર.

પિયરિયાથી અળગી થઈ કર્યો  સાસરવાસ

પાછું વળી ના નિરખે માણે પ્રિતમનો સંગાથ

હરિયાળા વસ્ત્રોમાં લપેટાઈ પર્વત પાડે ભાત

ખળખળ વહેતું હ્રદયે ઝરણું મોજાની મસ્તી સાથ

અંગ અંગ શોભી રહી તેની શોભા અપરંપાર

ક્ષિતિજ કેરા નેણ કટાક્ષે નિરખે પાલવની આડ

તોફાન  ધરતીકંપે અડગ છો ને દિનરાત ઉભરાય

સહનશીલતાની મૂરત કદી વિચલિત નવ થાય

            નવલી રાતમાં  , નવલી રાતમાં 

  નવરાત્રીની નવલી રાતમાં  સોળ સજ્યા શણગાર

                             મહારાણીમા ગરબે ઘુમવા આવ

  ગરબે ઘુમતી સુહાની નારીની શોભા અપરંપાર

                              મહારણીમા ગરબે ઘુમવા આવ

 સોહાગણનું ઝાંઝાર ઝમકે ધરણી ધમધમ થાય

                                મહારાણીમા ગરબે ઘુમવા આવ

  કોડભરી કન્યાના પૂરજે અંતરના ઉલ્લાસ

                               મહારાણીમા ગરબે ઘુમવા આવ

 સહેલીઓના સંગે ઘુમતી સહેલાણીઓ હરખાય

                              મહારાણીમા ગરબે ઘુમવા આવ.

યમુના તારા માધવને લઈ વિશ્રામ ઘાટે આવ

                             મહારાણીમા ગરબે ઘુમવા આવ.