હજુ તો મારું અસ્તિત્વ ખૂબ જ નાજુક છે. જનનીના જઠરે પળ પહેલાં

   મેં જીવન પ્રાપ્ત કર્યું. આ અંધારી કોટડીમાં નવ માસ ગાળીશ.  પરમ શાંતિ

  નો પહેલો અનુભવ. ભલે ને સૂર્યનું પ્રથમ કિરણ મને દૃષ્ટિ ગોચર નથી થતું,

   કશો વાંધો નહી.  ખૂબ જતન પૂર્વક મારું લાલન પાલન થાય છે. મારી ખુશીનો

    પાર નથી. મારા માતા અને પિતા બંને ખુશ છે.  સમાજ, નાના, નાની, દાદા કે

     દાદીના પ્ર્ત્યાભાવ મને ખબર નથી.

               હજુ કોઈને ખબર નથી કે ઉદરે પોષાઈ રહેલું પારેવડું દિકરો છે કે

     દિકરી. માત્ર મને જ જાણ છે કે હું ‘લક્ષ્મી’ છું. તે સહુનો આનંદ મને ખૂબ

    શાંતિ તથા ઉત્સાહ પ્રેરે છે. ધીરે ધીરે મારો વિકાસ થઈ રહ્યો છે.  મારી માતા

    ખૂબ સંસ્કારી તથા કુશળ હોવાને કારણે મને સુંદર ભોજન દ્વારા તંદુરસ્તી

    તથા સારા વિચારોનું પોષણ મળી રહ્યું છે.  સમય તો પાણીના રેલાની જેમ

     વહી રહ્યો છે. મારી પ્રગતિ ખૂબ સંતોષકારક જણાઈ રહી છે.  પ્રથમ બાળક

      હોવાને નાતે મારી જનનીને થોડી ઘણી તકલિફ આપી રહી છું . તે આ દર્દને

     પ્રેમ પૂર્વક માણી રહી છે.  મારા માતા તથા પિતાના પ્રેમની હું નિશાની છું.

                   અનૂકૂળ સમય પાકી ગયો. આજે ડોક્ટર માને તપાસી પ્રથમ વાર તેને

    જાણ કરશે કે આવનાર બાળક ‘દિકરી’ છે. મને ગભરામણ થય છે. મને ખબર નથી

    માતા તથા પિતા ને શું અનુભવ થશે? બરાબર તબિયત ની તપાસ થઈ ગઈ.  પડદા

    ઉપર મારી ફરતી તસ્વિર નિહાળી માના અંગ અંગમાં રોમાંચ થયો.  તે સ્પંદનો મને

   બહુ ગમ્યા.  આજે તો પિતા પણ સાથે આવ્યા હતા. રહસ્ય છતું થવાનું હતું.  બંને જણા

    હાથમાં હાથ પરોવી ઇંતજારની ઘડીઓ ગણી રહ્યા હતા.  પ્રથમ પ્યારની, પ્રથમ મહેક

    સમાચાર સાંભળીને તેમની ખુશીનો પાર ન રહ્યો. ઉદરમાં મને પણ અતિ આનંદનો

    અહેસાસ માણવા મળ્યો. હવે તો રાહ જોતી હતિ કે ક્યારે નવ માસ પૂરા કરી મારું

   અવતરણ ધરતી પર થાય.

             ક્યારે અમ્રૂત સમુ માના દુધનું પાન કરું?  ક્યારે તેની અંગુલીઓ મારા મસ્તક

   પર પ્રેમ પૂર્વક પસારે.  ક્યારે મારા પિતા મને હાથમા લઈ ગૌરવભેર નિહાળે. ક્યારે

   બને જણા વચ્ચે મીઠો વિવાદ થાય કે હું કોના જેવી દેખાઉ છું.   હજુ તો સારો એવો

   સમય માતાના ઉદરે પોઢવાનો છે.  તેને ઉદરમા હિલચાલ દ્વારા આનંદની અનુભૂતિ

    કરાવવાની છે.  જ્યારે મારા પગની હિલચાલ દ્વારા તેના મુખમાંથી સરી પડતી ‘ઓય

    મા’ના ઉદગાર સાંભળવાના છે. મારા પિતા જ્યારે માના પેટ ઉપર કાન મૂકી, મારો

    અનુભવ કરે છે તે ધન્ય ક્ષણને મારે હૈયે જડવાની છે. 

      આરંભનો રસાસ્વાદ માણો———–

સૂત્રઃ ૩૧  દુઃખ દૌર્મનસ્ય અંગમેજયત્વ-શ્વાસપ્રશ્વાસા

             વિક્ષેપસહભુવઃ           

            दुःख-दौर्मनस्याङ्गमेजयत्व -श्वासप्रश्वासा

            विक्षेपसहभुवः

           દુઃખ, નિરાશા, શરીરમા કંપન (ધ્રુજારી) અને શ્વાસ-

          ઉચ્છવાસમાં અનિયમિતતા જેવા અવરોધો તેની સાથે

         જ આવે છે.

          તમસ નું પ્રાધાન્ય ઓઅળી જાય અને રજસ યા

          સાત્વિકતા પ્રવર્તે.

 સૂત્રઃ  ૩૨  તત્પ્રતિષેધાર્થમેકતત્વાભ્યાસઃ

                 तत्प्रतिषेधार्थमेकतत्वाभ्यासः

                એક માત્ર શત્યની ઉપાસના ધ્યાનપૂર્વક

               કરવાથી તેમને હટાવાઅ છે.

              દાઃતઃ દસથી પંદર ત્રણ ફૂટના ખાડા કરવાથી

              પાણી ન મળે. કિંતુ ત્રીસ ફૂટ એકજ ઠેઅાણે

              ખોદવાથી પાણી મળવાની શક્યતા ઘણી જ

                વધારે હોય.

 સૂત્રઃ  ૩૩   મૈત્રી-કરૂણામુદિતોપેક્ષાણાં સુખદુઃખ પુણ્યાપુણ્ય

                  વિષયાણાં ભાવનાત શ્ચિત્તપ્રસાદનમ

                  मैत्री-करुणामुदितोपेक्षाणां सुखदुःखपुण्यापुण्य

                   विषयाणां भावनातश्चित्तप्रसादनम

                   અવરોધ વગરની માનસિક શાંતિ ત્યારેપ્રાપ્ત થાય,

                 સુખી સાથે  મૈત્રીભાવ, દુખી સાથે કરૂણા, ગુણિયલ

                 સંગે ભાવના અને દુષ્ટ પ્રત્યે ઉપેક્ષિતતા કેળવી

                 શકીએ.

                    કોઈની સફળતાની અદેખાઈ ન કરવી.  કોઈના

                    સુખે સુખી અને દુખે દુખી. ઓઈના અવગુણ ન જોતા

                     તેના ગુણની કદર કરવી. બુરાઈને સજ્જનતાથી

                     જીતવી.

  સૂત્રઃ ૩૪  પ્રચ્છર્દન-વિધારણાભ્યાં વા પ્રાણાસ્ય

                  प्रच्छर्दन- विधारणाभ्यां वा प्राणास्य

                 મગજને શાંત કરવા માટે શ્વાસ અને ઉચ્છવાસ

                 પર નિયંત્રણની આવશ્યકતાની વાત અંહી  ઋષિ

                પતાંજલી કરી રહ્યા છે. જોકે શ્વાસથી શરુઆત થાય

                  કિંતુ સાધનાના મર્ગની મુસાફરી તદ્દન અલગ છે.

 સૂત્રઃ ૩૫   વિષયવતી વા પ્રવૃત્તિરૂત્પન્ના મનસઃ સ્થિતિનિબન્ધિની

                  विषयवती वा प्रवृत्तिरूत्पन्ना मनसः स्थितिनिबन्धिनी

                  આ રીતની એકાગ્રતાથી માનવ મનની  અદ્ભૂત શક્તિ

                 પ્રાપ્ત કરવાની ક્ષમતા ધરાવી શકે છે.

                  જેમકે નાસિકાના અગ્રભાગ ઉપર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી

                   સુગંધ્નો અનુભવ કે જિહ્વાગ્રે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી સ્વાદ

                    ઉપરની દૈવીશક્તિને પામવી.   

                        માનવ પોતાની આંતરિક શક્તિ દ્વારા ઇંન્દ્રિયો

                    પર અંકુશ મેળવવા માટે શક્તિમાન છે. મન ને

                     વશ કરી તે દ્વારા ઈશ્વર મેળવવાનો માર્ગ સરળ

                     બની શકે છે.