તીરથ ફરી ફરી થાક્યાં ચરણ તો યે ન પહોંચ્યો હરીને શરણ
    કથા સુણી  સુણી  ફૂટ્યા કાન અખા તો ય નવ આવ્યું  બ્રહ્મજ્ઞાન
    એક  મૂરખને  એવી  ટેવ  પથ્થર  એટલા  પૂજે  દેવ 
    પાણી  દેખી  કરે  સ્નાન  તુલસી  દેખી  તોડે  પાન 
    એ અખા વડું ઉત્પાત ઘણાં પરમેશ્વર એ ક્યાંની વાત
  
    એક  નગરમાં  લાગી  લાય  પંખીને શો ધોકો થાય  

    ઉંદર   બીચારાં    કરે   શોર   જેને   નહીં    ઉડવાનું   જોર
    અખા જ્ઞાની ભવથી ક્યમ  ડરે જેની અનુભવ પાંખો આકાશે ફરે
    આંધળો સસરો ને શણઘટ વહુ કથા સાંભળવા ચાલ્યા સહુ
    કહ્યું  કાંઈ ને સમજ્યું  કશું  આંખનું  કાજળ ગાલે  ઘસ્યું
    ઊંડો  કૂવોને  ફાટી  બોખ  શીખ્યું  સાંભળ્યું  સર્વે  ફોક
    દેહાભિમાન  હતો  પાશેર તે  વિદ્યા ભણીને  વધ્યો  શેર 
    ચર્ચાવાદમાં  તોલે થયો  ગુરુ  થયો ત્યાં  મણમાં ગયો
    અખા એમ હલકાંથી ભારે થાય  આત્મજ્ઞાન સમૂળું જાય
    સો  આંધળામાં કાણો રાવ  આંધળાને  કાણા પર ભાવ
    સૌનાં  નેત્રો  ફૂટી  ગયા  ગુરુઆચારજ  કાણાં  થયા
    શાસ્ત્ર તણી છે એકજ આંખ અનુભવની ઉઘડી  અખા નહી આંખ

   નામ વાંચીને કૂતુહલ જરૂર થયું. આ વળી શું હશે?
  કેમ ખરું ને? નાનપણમાં ચાર આશ્રમ વિષે આપણે
  સહુ સાથે જ ભણ્યા હતા.
  વિદ્યાર્થી કાળનો બ્રહ્મચર્ય આશ્રમ, જુવાનીનો ગ્રુહસ્થ
  આશ્રમ, ઢળતી ઉમરનો વાનપ્રસ્થ આશ્રમ  અને
  જીવન દિપક માં જ્યારે તેલ ખૂટવા આવે ત્યારનો
  સંન્યાસ આશ્રમ.
    આ વિચ્છેદ આશ્રમ એ વળી શું હશે? ધિરજ ધરો
  હમણાં જ જ્યારે તેનો અર્થ જાણશો ત્યારે તમે સંમતિ
  પૂર્વક હકારમાં તમારી દસ શેરી હલાવશો.
   તેના બે વિભાગ છે. ૧. દિલધડક વિચ્છેદ આશ્રમ
                          ૨. બેધડક  વિચ્છેદ આશ્રમ
  દિલધડક વિચ્છેદઆશ્રમ કાંઈક નવીન લાગશે કિંતુ એક
 પળ થોભો અને વિચારો. સમજી ગયાને. ૨૧મી સદીનો
 સળગતો પ્રશ્ન ‘છૂટાછેડા’. જ્યારે પ્યારની બત્તી ઓલવાઈ
 ગઈ, દિલે ધડકવાનું બંધ કર્યું, ઘરસંસારમાં મેં,મેં તું,તું
 ચાલુ થઈ ગયું ત્યારે લેવાતો નિર્ણય એટલે છૂટાછેડા નુ
 નામ તે દિલધડક વિચ્છેદ આશ્રમ.
   બેધડક વિચ્છેદ આશ્રમ એ તો વળી અદભૂત છે. તેમાં
  ન મારું ચાલે ન તમારું. એની દોર એક એવા અજ્ઞાતનાં
  હાથમાં છે જેનો પાર કોઈ પામી શક્યું નથી.
   સમજી ગયાને આપણા સહુમાં બિરાજેલ ઈશ્વર. નથી
  તે રાખતો વયની મર્યાદા કે નથી તે જોતો સાજ સવાર.
 માંદા જેની કાગડોળે રાહ જોતા હોય અને સાજોનરવો
 વ્યક્તિ બેધડક ચાલવા માંડે. તે આ બેધડક વિચ્છેદ
 આશ્રમ.
  આ પાંચમો આશ્રમ લેખકના ફળદ્રુપ ભેજાંની ઉપજ
  છે. આશા છે તમે આવકારશો.
    જયહિંદ

અનુષ્ટુપ છંદની આજ્ઞા અનુસરી
        મંદાક્રાંતા  માં  મંદ  મંદ  સરી
        શિખરીણી  દ્વારા શિખર સર કરી
        નારી છંદમાં નરી નિરવતા ભરી

         પ્રભુનો  રચેલ એ છંદ છે  અનેરો
         એનો અર્થ જીવનમાં કળવો અઘરો
         એ જુવાન પંક્તિ છે પ્રેમે અનુસરી
         એનો પરિચયને સમસ્યા છે ભારી

          વિદ્યાર્થી જીવનમાં વિદ્યાની લગની
          પ્રેમીકા બની તે લાગે મનમોહિની
          સાહસની તેને અંગે ફૂટે  સરવણી
          નવિનતાથી જીવને સુગંધ રેલાણી

           એ કાવ્ય છે જેનું સંગીત  સુરીલું
           તેના મધુર તાલે ફરે ચક્ર નભનું
           સુરક્ષિત હોય ત્યારે સર્જને શોભતું
           સરજનહારનું  રહસ્ય  છતું  થાતું  

 અંધકારની પછેડી જેને ઢાંકવાનોને અસમર્થ બને.
  સૂર્યપ્રકાશમાં  સારા  જગમાંહી જે  ઝળહળી  રહે.
 
  ધૂળના  ગોટેગોટા  જેને  ઉડાડવા  અશક્ત  બને.
  વર્ષાની રિમઝિમ જેને પલાળવા નાકામયાબ રહે.

  વાદળોની  વણઝાર  તળે   છુપાઈ  ના  શકે .
  સ્વચ્છ   નિલાંબર ની  નીચે  પ્રકાશી  રહે .

  કાયાના   કામણ જેને  ડગમગાવી  ના  શકે.
  સંજોગોની  થાપટ  ઝીલે  છતાં અડીખમ રહે.

  હિમાલય જેવી  સ્થિરતા  જેનો  જોટો ના જડે.
  નદીના ઘોડાપૂર  નીર જેને વહાવી  ના  શકે.

  બાળપણ જુવાની ઘડપણ ચલિત કરી ના શકે.
  તેનું એકચક્રી સામ્રાજ્ય  સમસ્ત જગે છાઈ રહે.

  ડગલે પગલે આવતી કઠીનાઈ નો સામનો કરે.
  જીવન પથપર દિવાદાંડીની જેમ ઝળહળી રહે.

  હર્ષમાં કે  શોકમાં  તેનું તેજ સદા  પ્રકાશી રહે .
  આશાકે નિરાશાની  હોડીમાં તે સદા તરતું રહે.

  ચડતીમા સ્વયં તેની આભા તેજોમય બની રહે.
  પડતીમાં તેનો આશ્રય વધુ ને વધુ  ગાઢ બને.

  સંસારી કે વૈરાગી તેનું એક સરખું પાલન કરે.
  વિલાસી, વેપારી તેના મોલ મૂલવી ના શકે.

  સમસ્ત સૃષ્ટિ હોય કે  પરિવાર તેનું  પ્રાંગણ.
  તે હંમેશ તટસ્થ  રહેવાનું કદી  ન  ઝુકવાનું.

  સત્યને  અસત્ય  હાની  પહોંચાડી  ના  શકે.
  સત્યના પ્રભાવનો અસત્ય સામનો કરી ના શકે.
 

  સ્ત્રી  સ્ત્રી  જ  રહેવાની
           ઈશ્વર તારી મહેરબાની
            જે  સ્ત્રી  કરી  શકે
            તે પુરૂષ  કરી શકે?
         કાગડો હંસની ચાલ ન ચાલે
         તે તો કા કા કરવામાં મહાલે
         સ્ત્રી  માતૃત્વ  ધારણ  કરી
         ગૌરવવંતી માતા બની શકે
         સ્ત્રી ભણીગણીને નોકરી કરે
         રાજકારણમાં સ્ત્રીનો  જયજયકાર
         પુરૂષના મનમાં ભલે જાગે વિકાર
         સ્ત્રીની  ઋજુતા  સ્ત્રીનો  પ્રેમ
         પુરૂષ પાંગળો   દાખવે વહેમ 
         સ્ત્રીનું  માધુર્ય અને  સૌમ્યતા
         પુરૂષને સ્પર્શે તેની  મોહકતા
         સ્ત્રી રણચંડી થાય યા માર્દવ
         પુરૂષને  સ્ત્રી બનાવે  આર્જવ
         સ્ત્રી સરજનહાર અને ધર્મરક્ષક
         પુરૂષ તારણહાર બને ના ભક્ષક
         સ્ત્રી માતા બની ગૌરવવંતી થાય
         પુરૂષ સમોવડી સ્ત્રી કદી ન થાય
            સ્ત્રી સ્ત્રી જ રહેવાની
          નારાયણી બની દીપવાની
        સ્ત્રીની સહનશીલતા ને કરૂણા
      પુરૂષ લોખંડી પીરસે પ્યારના ભાણા

  વસંતના વાયરા વચ્ચે મુલાકાત થઈ હતી
   
     હ્રદય ધક ધક થતું હતું લટ ઉડતી હતી

     હજી પણ અહેસાસ છે ને દિલમાં રોમાંચ

     એક બીજાને પામી  આનંદ ઉમટ્યો હતો
 
     દિલોએ જીવનભર સાથનો કોલ દીધો હતો

     હર્ષનાં જામ છલકાયાને ઉમંગ ઉભરાણો હતો

     પ્રથમ પ્યારની  મહેક મારા અંતરે માણી હતી

     ‘અવિ’ને પામી ‘પમી’એ સંસાર માણ્યો હતો

     એથી  જ તો  હા, હા, એથી  જ તો  આજે

          જીવનમાં બહાર આવી હતી

          લગ્નની વર્ષગાંઠ નિમિત્તે
          ——————

પથ્થર પર કંડાર્યો કાં
કાગળ પર જરૂરત કાં
તારી દિલમાં ઉતારી છે
એ છબિ મનોહર છે
તને કેમ કરી બતાવું
તું કેટલો વહાલો છે
તું ખૂબ સુહાનો છે
એ રિશ્તો પુરાણો છે
તારા શું કરું ગુણગાન
તને ભાળું રહેના ભાન
તારો કણકણમાં આવાસ
તને માણું હરપળ પાસ
તારું નિત્ય સુંદર સ્વરૂપ
તારું શિવમ પવિત્ર રૂપ
તું સત્ય સભર પાવન
તું સહુને મન ભાવન
તારી દિલમાં ઉતારી છે
એ છબિ મનોહર છે

    આપણામાં કહેવત છે ‘સંઘર્યો સાપ કામ આવે.’ જોકે મને
        સંઘરવાની આદત નથી. કરીગરીથી ભરપૂર બે ઘડા ઘરમાં શોભી
        રહ્યા હતા. એકમાં કાણું હતું પણ તેને હું ફેંકતી ન હતી. તેને જો
        હું સમારવા જાઊંતો  બેડોળ બની જવાનો ભય મને સતાવતો.
         તેના વિચારમાં ક્યારે સૂઈ ગઈ ભાન ન રહ્યું. સ્વપનામાં
        કાણાંવાળા ઘડાનું દુઃખ મારાથી સહ્યું જતુ ન હતું. મને કહે જુઓને
        વરસાદનું પાણી ઝરમર ઝરમર વરસી રહ્યું છે. હું કમભાગી પીવા
        યા સંઘરવાના કામમાં આવી શકતો નથી. કેમ કરીને તેને સમજાવું
        ભલેને તારામા નજીવી  ખૉડ છે  પણ તારી શોભા તારા ભઈબંધ કરતા
        જરા પણ ઉતરતી નથી. પણ કેમે કર્યો તે માનવા તૈયાર ન હતો.
      મારે એને સાબિત કરીને તેની ગુણવત્તા સમજાવવી હતી.તેની જાણ
        બહાર બગીચામાં ડાબી બાજુએ સુંદર ફૂલોના બી વેરી મૂક્યા. દરરોજ
        બગીચાના નળમાંથી પાણીભરી જમણા હાથમા કાણા વગરનો ઘડો અને
        ડાબાહાથમાં કાણાવાળાને લઈ ચાલતી. દસેક  દિવસ આ ક્રમ ચાલુ રહ્યો.
     નાના મઝાના સુંદરછોડ  બહારઆવી ઝુમી રહ્યા હતા. કાણાવાળા ઘડાને
        દર્શાવી મેં કહ્યું ‘જો તારા કાણાંમાંથી પડતા પાણીનું પરિણામ.’
     દરરોજ અજાણતા તારાથી કેટલું સુંદર કાર્ય થયું, તારી જાણ વગર કાણાંમાંથી
        પડતા પાણીનું આ કાર્ય.
       કાણાવાળો ઘડો તો આ માનવા તૈયાર ન હતો. પણ નરી આંખે તે નિહાળી
       રહ્યો અને ફરિયાદ કરવાનું વિસરી ગયો.